Bảo tàng Hội Anhttp://hoianmuseum.com/uploads/logo-baotang.png
Giữa nhịp sống hối hả của phố thị, bước chân vào không gian trưng bày tạiBảo tàng Hội An, ta như được chậm lại, lắng mình trong dòng chảy ký ức lịch sử của đất và người phố Hội. Ở đó, có những hiện vật nhỏ bé nhưng chứa đựng giá trị tinh thần vô giá, nhắc nhở chúng ta về một thời đấu tranh oanh liệt của dân tộc. Trong số ấy, lá thư viết tay của liệt sĩ Trương Thị Thanh Hồng viết vào năm 1969 gửi cho người anh trai là minh chứng cảm động cho tình thân, cho ý chí kiên cường và niềm tin sắt son nơi quê nhà dành cho người anh đang tập kết ở miền Bắc thực hiện nhiệm vụ cho cách mạng. Liệt sĩ Trương Thị Thanh Hồng sinh năm 1933, quê quán Cẩm Thanh, Hội An - Quảng Nam. Chị sinh ra và lớn lên trong một gia đình có bốn anh chị em gồm hai anh trai và một chị gái đều tham gia hoạt động cách mạng. Vào năm 1954, tại gia đình nhỏ ấy, người anh trai Trương Trọng Hải theo tiếng gọi của Tổ quốc, anh đã rời quê nhà để tập kết ra Bắc học tập tại trường Sĩ quan Hậu cần Hà Nội. Tại nơi quê nhà, các anh chị em còn lại trong gia đình tiếp tục tham gia hoạt động cách mạng. Riêng với chị Thanh Hồng là một nữ y tá trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết, tinh thần yêu nước mãnh liệt, chị đã đứng trong hàng ngũ cách mạng tại quê nhà. Đến năm 1969, Quảng Nam cũng như những tỉnh lỵ khác thuộc miền Nam Việt Nam đang gồng gánh bởi những trận mưa bom dồn dập, những trận truy kích, càn quét nặng nề của đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai. Trong thời điểm cao trào của những trận chiến không ngừng nghỉ để giành độc lập thống nhất đất nước của quân và dân ta, người em gái Thanh Hồng tại vùng đất khói lửa Quảng Nam nhận được lá thư của anh trai Trọng Hải từ miền Bắc gửi về sau mười lăm năm xa cách. Trong khoảnh khắc ấy, niềm hạnh phúc dâng trào chị đã hạ bút đáp thư cho anh trai vào ngày 03/6/1969, viết tại Kỳ Phú - Tam Kỳ - Quảng Nam “…Cầm phong thư nhìn thấy tên anh, chưa bóc thư xem mà cõi lòng em như bay bổng tận chân trời cao vút. Rồi mừng vui, cảm động đảo lộn xoay cuồng trong tâm trí em. Trời ơi, hình ảnh của người anh yêu quý đã mười mấy năm trời xa cách, giờ đây lại trở về với gia đình, quê hương ruột thịt…” Trong những trang giấy đã nhuốm màu thời gian, ta cảm nhận được nỗi nhớ thương da diết của người em gái ở quê nhà sau bao năm xa cách. Bên cạnh ấy, chị không quên chia sẻ trong thư về cuộc sống nơi quê nhà: tình hình sức khỏe của mẹ, sự đùm bọc của anh chị em, tình làng nghĩa xóm, và cả những biến động chiến tranh do đế quốc Mỹ càn quét. Trong từng dòng chữ, chị đã nhắn nhủ, động viên anh trai hãy vững lòng, yên tâm hoàn thành nhiệm vụ thiêng liêng đối với Đảng và cách mạng: “…Gia đình ta hiện nay sức khoẻ vẫn được bình yên… anh khỏi phải nghĩ gì đến mẹ nữa mà lo phục vụ công tác cho Đảng, cho nhân dân, còn ở nhà đã có hai em trông nom săn sóc…”
Lá thư này được chị Hồng viết và gửi cho người anh trai Trọng Hải vào năm 1969. Đến năm 1970, trong một lần tham gia cứu chữa các chiến sĩ cách mạng, chị đã anh dũng hy sinh khi máy bay địch trút bom xuống vùng đất Kỳ Thịnh (Quảng Nam) – nơi chị đang công tác. Khi tuổi đời còn rất trẻ, chị đã gác lại tất cả hạnh phúc riêng tư để dâng hiến tuổi xuân cho Tổ quốc. Hình ảnh của chị – cũng như biết bao cô gái tuổi đôi mươi năm ấy – mãi là biểu tượng sáng ngời của sự kiên cường, oanh liệt, đấu tranh đến hơi thở cuối cùng cho lý tưởng độc lập, thống nhất non sông. Sau ngày đất nước hòa bình, ông Trương Trọng Hải đã trao tặng lá thư quý giá này cho Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An (nay là Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Thế giới Hội An). Từ đó, lá thư được lưu giữ, bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Hội An, trở thành minh chứng sống động cho tình cảm gia đình, anh em trong những năm tháng xa cách bởi chiến tranh, khi mà ranh giới của sự sống và cái chết mong manh, lá thư như một sức mạnh, nguồn động viên, là niềm tin và ý chí mạnh mẽ từ tình thâm. Lá thư không chỉ là một tư liệu lịch sử quý hiếm, mà còn là khoảnh khắc lắng đọng của ký ức chiến tranh, mỗi dòng chữ trong lá thư như lời nhắc nhở chúng ta hôm nay, và cả thế hệ mai sau, phải luôn trân trọng, tri ân những hy sinh to lớn của cha anh đã ngã xuống cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước. * Bài viết có sử dụng tư liệu sưu tầm của Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hoá Thế giới Hội An và Lời kể của chị Trương Thị Hạnh, con gái ông Trương Trọng Hải, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hội An.
